สำหรับใน ย้อนรอย 20 ปี เหตุการณ์ประวัติศาสตร์ AI เอาชนะแชมป์โลกหมากรุก (ตอนที่ 1) เราได้กล่าวถึงเหตุการณ์แข่งขันหมากรุกระหว่างมนุษย์กับ AI ไปแล้ว ซึ่งเป็นเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นราว ๆ 20 ปี ที่ผ่านมา และในตอนที่ 2 ซึ่งเป็นตอนจบนี้ เราได้นำเอาบทสนทนาระหว่าง Lex Friedman อาจารย์หนุ่มไฟแรงด้าน AI จากสถาบัน MITผู้ที่เชื่อว่า AI จะถูกพัฒนาขึ้นมาจนเป็นส่วนหนึ่งของมนุษยชาติ ไม่ใช่แค่เครื่องมือทางธุรกิจ กับอีกคนหนึ่งก็คือ Gary Kasparov แชมป์โลกหมากรุก ผู้ที่ลงแข่งหมากรุกกับ AI
Lex กล่าวว่า… เหตุการณ์เมื่อ 20 ปีก่อน ถ้าหากเรามองย้อนกลับไปจะพบว่า “ในภาพใหญ่ของประวัติศาสตร์มนุษยชาตินั้น ความพ่ายแพ้ในปี 1997 ถือเป็นการก้าวย่างที่สำคัญของมนุษยชาติ เพราะเปรียบเสมือนว่าเราได้คิดค้นเครื่องมือแห่งความฉลาดได้สำเร็จเป็นครั้งแรก”
ส่วน Kasparov กล่าวว่า เหตุการณ์นี้นอกจากจะเป็นชัยชนะครั้งแรกของ AI แล้ว ยังถือเป็นการยุติสถิติไม่เคยแพ้ใครอันยาวนานของเขาลงอีกด้วย และเมื่อมีเวลาได้ตั้งสติถึง 20 ปี พร้อมกลับย้อนมองอดีต สิ่งนี้ได้ให้ข้อคิดหลายอย่าง
ความได้เปรียบของ AI
หลายคนมักจะเข้าใจว่าการแข่งขันหมากรุกนั้นเป็นตัวแทนของความฉลาด และมักจะคิดว่าคนที่ฉลาดกว่าจะเป็นผู้ชนะ ซึ่งสิ่งนี้ไม่ตรงตามความจริง เพราะแท้จริงแล้ว “แม้แต่โปรแกรมหมากรุกที่ดีที่สุดในโลกในปัจจุบัน เช่น Stockfish และ Komodo ก็ไม่ได้ทำงานโดยคำนวณตาเดินที่ดีที่สุด เพราะจะต้องคำนวณความเป็นไปได้ถึง 10 ยกกำลัง 46 รูปแบบ ซึ่งแม้แต่คอมพิวเตอร์ที่เร็วที่สุดในโลก ณ ปัจจุบัน ก็ยังไม่มีความสามารถที่จะทำได้ในระดับนี้”
“แต่สิ่งที่ AI หมากรุกทำก็คือ การคำนวณเพื่อเดินให้ผิดพลาดน้อยที่สุด ดังนั้นจึงกล่าวได้ว่าเกมหมากรุกคือ Loser Game – ใครพลาดมากกว่าแพ้ โดยเฉพาะการแข่งขันบนความกดดันที่มีเวลาเป็นตัวกำหนด แม้แต่แชมป์โลกก็ไม่อาจที่จะปฏิเสธความรู้สึกนี้ได้ ซึ่งความกดดันนี้เองที่ทำให้มนุษย์เดินหมากผิด ซึ่ง AI สามารถที่จะช่วงชิงความได้เปรียบเล็ก ๆ น้อย ๆ นี้ไปเรื่อย ๆ จนนำไปสู่ชัยชนะในที่สุด” Kasparov กล่าว
การชนะในเกมหมากรุกไม่ใช่สถานการณ์ที่วัดความฉลาด
Kasparov ยังกล่าวอีกว่า การที่ AI สามารถที่จะเอาชนะในเกมหมากรุกได้นั้น ถือเป็นการทำงานบนปัจจัยที่ตายตัว หรือ Closed System ซึ่งไม่ว่าจะเป็นกฎ กติกาต่าง ๆ นั้นไม่มีความแปรปรวน และไร้ซึ่งปัจจัยที่คาดไม่ถึง ดังนั้นจึงเป็นการยากที่จะเอาเกมนี้มาชี้วัดถึงความฉลาดที่แท้จริงของมนุษย์ได้ เพราะโลกของความเป็นจริงคือ Open System อันเต็มไปด้วยความเปลี่ยนผัน ไม่มีความแน่นอน ไร้กฎเกณฑ์
โดยสิ่งที่ AI ทำได้นั้นยังเทียบไม่ได้กับความสามารถของมนุษย์ โดยเฉพาะในเรื่องของการตีความและการเข้าใจภาษาอย่างแท้จริง เช่น เรามักจะพบงานวิจัยทางภาษาใหม่ ๆ ที่มักจะอ้างว่า AI มีความสามารถใกล้เคียงกับมนุษย์อยู่บ่อย ๆ แต่ปัจจุบัน AI ก็ยังทำงานได้เฉพาะใน context สั้นๆ เท่านั้น ยกตัวอย่าง AI ที่ดีที่สุดในปี 2019 เกี่ยวกับการอ่านบทความยาว ๆ แล้วสามารถย่อความได้ หรือตอบคำถามได้ ก็ยังถือว่ามีข้อจำกัดอยู่มาก
AI จะตอบคำถามได้เฉพาะคำถามตรง ๆ เช่น ใคร อะไร ที่ไหน แต่ถ้าเป็นคำถามในเชิงวิเคราะห์ยังไม่สามารถตอบได้ หรืออาจจะตอบได้ไม่ดีเท่าที่ควร เช่น ถ้าอ่านนิยายคดีฆาตกรรม และเราหวังว่าจะให้ AI วิเคราะห์ว่าใครเป็นฆาตกร AI จะไม่สามารถทำได้
นอกจากนี้ Kasparov มีความเห็นว่า Machine Learning ในปัจจุบันนั้นเป็นการเรียนรู้ข้อมูลแบบตรง ๆ ซึ่งยังไม่สามารถจัดลำดับความสำคัญได้ และยังไม่สามารถ “Ask the right question” หรือวิเคราะห์คำถามและสิ่งที่ควรจะเรียนรู้ได้ด้วยตัวเอง
ซึ่งกล่าวโดยสรุป AI หมากรุกเกือบทั้งหมดเป็นเพียง Type-A System เท่านั้น ซึ่งหมายถึงโมเดลที่พยายามพิจารณาทุกเส้นทางและทำผิดพลาดให้น้อยที่สุด แต่มีเพียงระบบเดียวที่ Kasparov น่าจะเป็นจุดเริ่มต้นแห่งอนาคตที่แท้จริงของ AI นั้นก็คือ Alpha Zero ของ Deep Mind (ซึ่งแน่นอนว่ามีใน version หมากรุก)
Alpha Zero คือ AI ที่เข้าใกล้ปัญญาญาณ
Alpha Zero นั้นสามารถที่จะเรียนรู้ Pattern ใหม่ ๆ ที่เกินกว่าการคำนวณของคอมพิวเตอร์ โดยเกิดจากการทดลองเล่นซ้ำแล้วซ้ำเล่าหลายล้านกระดาน ซึ่งสิ่งเหล่านี้ถือเป็นการเข้าใกล้ความเป็นปัญญาญาณอย่างแท้จริง
โดย Kasparov เรียกว่า “Machine produces knowledge” ส่วน Lex กล่าวว่าความสามารถนี้เปรียบเสมือน “Intuition” หรือ “สัญชาติญาณ” ของมนุษย์เลยทีเดียว
แต่ถึงอย่างไรก็ตาม Alpha Zero ยังมีจุดที่ต้องปรับปรุงอยู่พอสมควร ซึ่ง Kasparov เคยได้รับเชิญไปปรึกษาหารือและวิเคราะห์ถึงจุดอ่อนของ Alpha Zero ร่วมกับทีมวิจัย ซึ่งพวกเขาพบว่ามีบางหมากที่ Alpha Zero เดินผิดพลาด และการที่ Alpha Zero จะเรียนรู้ความผิดพลาดนี้ได้ จะต้องผ่านการแพ้ในหมากนี้จำนวนเป็นแสนกระดาน ซึ่งถือว่ามากเกินไปสำหรับการเรียนรู้ข้อผิดพลาด
และทั้งหมดนี้ก็คือเรื่องราวของการย้อนรอย 20 ปี เหตุการณ์ประวัติศาสตร์ AI เอาชนะแชมป์โลกหมากรุก โดยจะเห็นได้ว่านอกจาก Kasparov จะมีความสามารถในด้านหมากรุกแล้ว เขายังมีความรู้และเข้าใจใน Computer Science เป็นอย่างดีอีกด้วย และจากวันนั้นถือวันนี้ เมื่อมองข้ามผลแพ้ชนะ เราจะพบว่าในวันนี้ AI ถูกพัฒนาอย่างต่อเนื่อง และได้แทรกซึมเข้าสู่วิถีชีวิตของผู้คนในทุกมิติ ซึ่งแม้ว่าจะยังไม่สมบูรณ์แบบก็ตาม แต่ AI ก็ถือเป็นเทคโนโลยีที่ช่วยเกื้อหนุนให้เกิดประวัติศาสตร์หน้าใหม่ของมนุษยชาติ และต้องยอมรับว่าโลกดิจิทัลจะเป็นจริงไม่ได้เลยหากขาด AI ที่เข้ามาเติมเต็มช่องว่างของนวัตกรรม
เรียบเรียงโดย Security Systems Magazine
แหล่งข้อมูลเพิ่มเติม
www.thaikeras.com
เครดิตรูปภาพ
www.pexels.com
0