แพลตฟอร์มแก้จน เป็นแพลตฟอร์มใหม่ของประเทศไทย ที่มีการนำงานวิจัยและนวัตกรรมที่ผ่านกระบวนการความร่วมมือกับกลไกในพื้นที่ โดยเอาปัญหาของพื้นที่เป็นตัวตั้ง เพื่อหาคำตอบว่า “คนจนคือใคร-อยู่ที่ไหน-จนเพราะอะไร-จะพ้นความจนได้อย่างไร” เพื่อนำไปสู่การแก้ไขปัญหาที่เป็นรูปธรรมในกลุ่มคนจนทั้งระบบ
เป็นการนำงานวิจัยและนวัตกรรมมาเป็น “บิ๊กดาต้า” สร้าง “พลังของข้อมูลระดับพื้นที่เพื่อแก้ไขปัญหาความยากจนอย่างสร้างสรรค์” ดำเนินการโดย กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม หรือ อว.
ศ.(พิเศษ) ดร.เอนก เหล่าธรรมทัศน์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (รมว.อว.) // www.mhesi.go.th
ศ.(พิเศษ) ดร.เอนก เหล่าธรรมทัศน์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (รมว.อว.) กล่าวถึงโปรเจ็กต์นี้ว่า “งานวิจัยและนวัตกรรมจะทำให้มองเห็นและแก้ไขปัญหาคนจนอย่างเบ็ดเสร็จและแม่นยำ” แพลตฟอร์มนี้จึงเป็นการแก้ไขปัญหาความยากจนอย่างเบ็ดเสร็จและแม่นยำ (Personalize poverty alleviation: PPA)
“เรามีเป้าหมายเพื่อสร้างระบบและกลไกการแก้ไขปัญหาความยากจนด้วยการมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วน ด้วยการใช้ความรู้และเทคโนโลยีจากงานวิจัยและนวัตกรรมของ อว. มาแก้ไขปัญหาความยากจนอย่างตรงกลุ่มเป้าหมาย” รมว.อว. กล่าว
โครงการนี้ อว.จะร่วมกับ กระทรวงมหาดไทย (มท.) และกระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ (พม.) นำร่องในพื้นที่ 10 จังหวัด ได้แก่ ปัตตานี อำนาจเจริญ แม่ฮ่องสอน ชัยนาท สุรินทร์ ยโสธร ศรีสะเกษ สกลนคร มุกดาหาร และกาฬสินธุ์ ซึ่งเป็น 10 จังหวัดที่มีรายได้ครัวเรือนต่ำสุด
โดยมีแนวทางสำคัญ 3 ประการในการแก้ไขปัญหาความยากจนแบบเบ็ดเสร็จ คือ
- สำรวจ สอบทาน ชี้เป้าคนจนให้ครอบคลุมทุกครัวเรือน
- พัฒนากระบวนการมีส่วนร่วม เป็น แพลตฟอร์มปฏิบัติการแก้จน เป็นกลไกและภาคีร่วมของภาครัฐ สถาบันวิชาการ ชุมชน ประชาสังคม และภาคธุรกิจ
- นำความรู้งานวิจัย ผสานกับความรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่น พัฒนาตัวแบบปฏิบัติการแก้จนให้เหมาะสมกับกลุ่มเป้าหมาย
เมื่อทำการสำรวจแบบปูพรม งานวิจัยเชิงพื้นที่จะสามารถชี้เป้าคนจนได้อย่างชัดเจน และส่งต่อความช่วยเหลือหรือนำเอางานวิจัยและนวัตกรรมมาช่วยแก้ปัญหาคนจนอย่างตรงเป้าหมาย เพื่อช่วยเหลือคนจนให้สามารถกลับเข้าสู่ระบบความช่วยเหลือและส่งต่อให้ได้มากที่สุด สอดรับกับนโยบายของรัฐบาลในการแก้ไขปัญหาความยากจนและลดความเหลื่อมล้ำโดยไม่ทิ้งใครไว้ข้างหลัง
“ผลการขับเคลื่อนแผนงานนี้ใน 10 จังหวัดนำร่อง ในระยะเวลา 8 เดือนที่ผ่านมา จากการทำงานด้วยความร่วมมือกับสถาบันอุดมศึกษา ภาคประชาสังคม และหน่วยงานรัฐในพื้นที่ในการลงพื้นที่สำรวจ วิเคราะห์สภาพปัญหาเชิงลึกของความยากจน สร้างกลไกการเลือกกลุ่มเป้าหมายและตรวจสอบคนจนและทุนของคนจนในพื้นที่รายครัวเรือนและรายชุมชนพบว่าเพิ่มจาก 75,873 ครัวเรือน เป็น 89,710 ครัวเรือน แยกเป็นรายบุคคลจาก 131,040 คน เป็น 334,153 คน (ข้อมูล ณ วันที่ 4 กุมภาพันธ์ 2564) และการสำรวจนี้ยังทำให้ทราบถึงต้นทุนที่จะนำมาพัฒนาตนเองของแต่ละบุคคล ซึ่งทำให้เราสามารถนำเครื่องมือที่ อว. มีไปพัฒนาคนได้อย่างตรงจุด นับเป็นความสำเร็จของกลไกความร่วมมือในพื้นที่ โดย อว.ได้ส่งต่อข้อมูลให้คณะกรรมการแก้ไขปัญหาความยากจนระดับจังหวัดเพื่อการแก้ไขปัญหาแบบตรงเป้าและยั่งยืน” รมว.อว. กล่าว
ดร.กิตติ สัจจาวัฒนา ผู้อำนวยการหน่วยบริหารและจัดการทุนด้านการพัฒนาระดับพื้นที่ (ผอ.บพท.) // www.mhesi.go.th
ด้าน ดร.กิตติ สัจจาวัฒนา ผู้อำนวยการหน่วยบริหารและจัดการทุนด้านการพัฒนาระดับพื้นที่ (ผอ.บพท.) กล่าวว่า แพลตฟอร์มนี้ จะนำไปสู่การแก้ไขปัญหาที่เป็นรูปธรรมของคนจนทั้งระบบ ทั้งในกลุ่มคนจน 20% ล่าง (คนจนยากไร้) และกลุ่มคนจน 20% บน (คนจนเข้าไม่ถึงโอกาส/คนจนหนี้สิน) ด้วยการเข้าไปค้นหาและเก็บข้อมูลคนจนในพื้นที่จริงเพื่อให้ได้ข้อมูลจริง แล้วสร้างระบบการคัดกรองและช่วยเหลือคนจนอย่างเบ็ดเสร็จและแม่นยำ ที่จะนำไปสู่การแก้ไขปัญหาที่เป็นรูปธรรม ทั้งการเชื่อมต่อกับระบบความช่วยเหลือของภาครัฐและเอกชน เช่น การส่งต่อข้อมูลของคนจนยากไร้ที่ต้องการความช่วยเหลืออย่างเร่งด่วนไปยังหน่วยงานที่ให้ความช่วยเหลือในระดับจังหวัด เช่น พัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ระดับจังหวัด
“สำหรับในปี 2564 อว. มีแผนการดำเนินงานขับเคลื่อนระบบความช่วยเหลือและติดตามให้คนจนสามารถหลุดพ้นปัญหาความยากจนอย่างเป็นรูปธรรม และจะขยายพื้นที่เป้าหมายจากเดิม 10 จังหวัด เป็น 20 จังหวัด โดยจังหวัดที่เพิ่มขึ้น ได้แก่ บุรีรัมย์ นราธิวาส อุบลราชธานี ลำปาง พัทลุง นครราชสีมา ร้อยเอ็ด พิษณุโลก เลย และยะลา เพื่อให้เกิดการขยายผลและต่อยอดการขับเคลื่อนโครงการวิจัยและนวัตกรรมเพื่อแก้ไขปัญหาคนจนอย่างเบ็ดเสร็จและแม่นยำครอบคลุมทุกพื้นที่” ผอ.บพท.กล่าว
ตามดูกันว่าแพลตฟอร์มนี้จะทำให้ “คนจน” หมดไปจากประเทศไทยได้จริงไหม
แหล่งข้อมูล
https://www.salika.co/2021/02/12/personalize-poverty-alleviation-thailand/