ในยุคก่อนประวัติศาสตร์ มนุษย์ดำรงชีวิตด้วยการล่าสัตว์และเก็บหาของป่า แต่เมื่อประมาณ 10,000 ปีก่อน มนุษย์เริ่มหันมาปลูกพืชและเลี้ยงสัตว์ การทำเกษตรกรรมยุคแรกมีลักษณะเป็นการเพาะปลูกและการเลี้ยงสัตว์เพื่อการยังชีพ ใช้เครื่องมือหรือเทคโนโลยีที่ทำจากหินและไม้
เมื่อมนุษย์เริ่มสร้างอารยธรรมและตั้งถิ่นฐานที่มั่นคง เกษตรกรรมเริ่มพัฒนาขึ้น โดยเฉพาะในบริเวณที่เรียกว่าแหล่งอารยธรรมเก่า เช่น เมโสโปเตเมีย อียิปต์ และจีน เทคโนโลยีชลประทานกลายเป็นเทคนิคที่สำคัญในยุคนี้ ช่วยให้เกษตรกรสามารถควบคุมน้ำสำหรับการเพาะปลูกได้ดีขึ้น การแบ่งพื้นที่และการจัดการแรงงานทำให้เกษตรกรรมมีประสิทธิภาพมาก พืชที่ปลูกมีความหลากหลาย
เมื่อเข้าสู่ยุคกลาง ที่ดินถูกครอบครองโดยเจ้าของที่ดินหรือขุนนางที่มีอำนาจ ชาวนาและชาวไร่ทำงานบนที่ดินเพื่อแลกกับการปกป้องจากเจ้าของที่ดิน การทำเกษตรในยุคนี้เน้นการผลิตเพื่อการยังชีพและการแลกเปลี่ยนในท้องถิ่น เทคโนโลยีเกษตรเริ่มมีการพัฒนา เช่น คันไถเหล็กและระบบหมุนเวียนการปลูกพืชที่ช่วยเพิ่มผลผลิตและรักษาคุณภาพดิน
ต่อมาในยุคการปฏิวัติอุตสาหกรรมในศตวรรษที่ 18-19 เกิดการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ในภาคเกษตร เนื่องจากการใช้เครื่องจักรในการเพาะปลูกและการเก็บเกี่ยว เช่น เครื่องไถและเครื่องเก็บเกี่ยว ทำให้การผลิตมีประสิทธิภาพมากขึ้น นอกจากนี้ยังมีการใช้ปุ๋ยเคมีและสารกำจัดศัตรูพืชด้วย
การเกษตรในยุคนี้เริ่มเน้นการผลิตเพื่อการค้าขายและการส่งออก สินค้าเกษตรขายในตลาดที่กว้างขึ้นและมีการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานด้านการขนส่ง เช่น ทางรถไฟ เพื่อขนส่งสินค้าเกษตรไปยังที่ต่างๆ
ในยุคปัจจุบัน การเกษตรกรรมมุ่งเน้นไปที่ความยั่งยืนและการใช้เทคโนโลยีขั้นสูง เช่น ปัญญาประดิษฐ์ (AI) อินเทอร์เน็ตของสรรพสิ่ง (IoT) การวิเคราะห์ข้อมูล (Big Data) และบล็อกเชน เพื่อช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการผลิต ลดการใช้ทรัพยากร และลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม ตัวอย่างเช่น การใช้โดรนบินตรวจสอบสภาพของพืช การใช้เซนเซอร์ตรวจสอบความชื้นและคุณภาพของดิน การใช้ระบบการจัดการข้อมูลเพื่อวางแผนการปลูกพืช และการใช้บล็อกเชนเพื่อการตรวจสอบย้อนกลับของผลิตภัณฑ์ทางการเกษตร
Agritech หรือเทคโนโลยีเพื่อพัฒนาการเกษตรสมัยใหม่มุ่งสู่เกษตรแม่นยำ (precision farming) โดยเทคโนโลยีที่สำคัญ คือ ปัญญาประดิษฐ์ อินเทอร์เน็ตของสรรพสิ่ง หุ่นยนต์ บล็อกเชนและเทคโนโลยีความจริงเสมือน
เทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์ (AI) มีบทบาทสำคัญในการวางแผนการปลูกพืชที่สามารถปรับตัวตามสภาพอากาศและความต้องการของตลาด การจัดการฟาร์มโดยเอไอจะให้คำแนะนำเกี่ยวกับการจัดการฟาร์ม ทั้งการทำนายผลผลิต การตรวจสอบสุขภาพของพืช และการป้องกันศัตรูพืช รวมถึงการทำนายสภาพอากาศแบบระยะสั้นและระยะยาว ซึ่งช่วยให้สามารถวางแผนการปลูกพืชได้อย่างมีประสิทธิภาพ ยิ่งเมื่อเอไอที่ก้าวหน้า เช่น GPT4o เอไอสามารถเป็นทั้งสมองและตาอัจฉริยะในการบริหารจัดการฟาร์มได้อย่างวิเศษ
อินเทอร์เน็ตของสรรพสิ่ง (IoT) ช่วยตรวจสอบและจัดการน้ำ ความชื้นในดินและควบคุมระบบการให้น้ำอัตโนมัติ ซึ่งช่วยประหยัดน้ำและเพิ่มผลผลิต รวมถึงการตรวจสอบสภาพสินค้าในคลังได้แบบเรียลไทม์ ทำให้การจัดการสต๊อกสินค้าเกษตรเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ
หุ่นยนต์ ใช้ในการเก็บเกี่ยวพืชผล ช่วยลดแรงงานคนและเพิ่มประสิทธิภาพในการเก็บเกี่ยว และใช้ฉีดพ่นสารเคมีและปุ๋ยได้อย่างแม่นยำ ช่วยลดการใช้สารเคมีและเพิ่มประสิทธิภาพการผลิต
บล็อกเชน ช่วยตรวจสอบย้อนกลับเส้นทางของผลิตภัณฑ์ ตั้งแต่ฟาร์มจนถึงผู้บริโภค ทำให้การตรวจสอบคุณภาพและความปลอดภัยของอาหารเป็นไปอย่างโปร่งใส สามารถสร้างเป็นสัญญาอัจฉริยะ (Smart Contract) ระหว่างเกษตรกรและผู้ซื้อ เพื่อช่วยลดความเสี่ยงและเพิ่มความเชื่อถือในการทำธุรกิจ
ความจริงเสมือน (AR) ช่วยให้เกษตรกรสามารถเห็นภาพรวมของฟาร์มและวางแผนการจัดการได้อย่างมีประสิทธิภาพ และสามารถใช้ในการฝึกอบรมเกษตรกรในการใช้เทคโนโลยีใหม่ๆ และวิธีการเกษตรที่มีประสิทธิภาพ
ในอนาคต การเกษตรกรรมยังจะเปลี่ยนแปลงไปอย่างมากด้วยการนำเทคโนโลยีดิจิทัลและระบบสมาร์ตฟาร์มมาใช้มากขึ้น เกษตรกรจะได้รับข้อมูลและคำแนะนำการจัดการฟาร์มจากปัญญาประดิษฐ์ ระบบอัตโนมัติและหุ่นยนต์จะช่วยเก็บเกี่ยวและดูแลพืชผล การเกษตรแบบแนวตั้งและการเกษตรในเมืองจะเป็นทางเลือกใหม่ในการผลิตอาหารในพื้นที่จำกัด
การใช้พลังงานทดแทนและเทคโนโลยีที่ไม่ทำลายสิ่งแวดล้อมจะช่วยให้เกษตรเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม และเทคโนโลยีบล็อกเชนจะช่วยตรวจสอบย้อนกลับและสร้างความโปร่งใสในห่วงโซ่อุปทาน ทำให้ผู้บริโภคมั่นใจในคุณภาพและความปลอดภัยของผลิตภัณฑ์เกษตร
ทุกวันนี้ เกษตรกรรมกำลังเผชิญกับความท้าทายด้านการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ซึ่งกลายเป็นปัญหาที่ใหญ่ที่สุดในโลก ความมั่นคงทางอาหารกลับมากลายเป็นวาระที่สำคัญ หลายประเทศที่ไม่ได้มีพื้นที่อุดมสมบูรณ์อย่างประเทศไทย กำลังมุ่งมั่นใช้เทคโนโลยีสมัยใหม่เพื่อแก้ไขปัญหาด้านความมั่นคงทางอาหารและก้าวขึ้นมาเป็นผู้นำทางการเกษตรของโลก
แหล่งข้อมูล
https://www.bangkokbiznews.com/blogs/tech/innovation/1127813